4.ΤΟ
ΠΑΛΑΙΟ ΦΡΟΥΡΙΟ
Στον
περίφημο οχυρό βράχο, την ξακουστή « Κορυφώ»,
ανατολικά του νησιού της Κέρκυρας προς το
μέρος της Ηπείρου, βρίσκεται το οχυρό του «Παλαιού
Φρουρίου» της Κέρκυρας. Στα χρόνια της
ρωμαϊκής κατοχής το νησί δέχτηκε φοβερές
επιδρομές από τους Βάνδαλους και τους
Γότθους. Έτσι αποφασίστηκε να
εγκαταλειφθεί η παλιά πόλη (Παλαιόπολη-Μον
Ρεπό-Κανόνι) και συγκροτήθηκε η νέα πόλη (που
πήρε το όνομα Κορυφώ) στον βράχο με τις δύο
κορυφές,
που ήταν ένα φυσικό οχυρό, και
αργότερα Βυζαντινοί, Ενετοί και Άγγλοι
δημιούργησαν αυτό που βλέπουμε σήμερα και
ονομάζουμε «Παλιό Φρούριο».
Α)Βυζαντινή
παρέμβαση
Το
κάστρο υπήρχε πριν από την εποχή του
Βυζαντίου, σαν φυσικό οχυρό περισσότερο
όπως είπαμε και ο αυτοκράτορας Αλέξιος
Κομνηνός ήταν που οχύρωσε την πρώτη «Ακρόπολη».
Β)Βενετική
οχύρωση
Οι
Βενετοί για να ενισχύσουν την άμυνά του,
άλλαξαν εντελώς την παλιά οχύρωση με τα
πρώτα αμυντικά έργα τους και τα διαχώρισαν
με θαλάσσια τάφρο (η οποία λέγεται
Κόντρα Φόσα , όπου τώρα είναι δεμένες βάρκες)
από την απέναντι στεριά, δημιουργώντας έτσι
ένα τεχνητό νησί.
Τον
16° αιώνα κτίστηκαν περισσότεροι προμαχώνες,
κατασκευάστηκε η δυτική πύλη και η τάφρος
πλάτυνε.
Για
να υπάρχει μια δεύτερη αμυντική γραμμή,
ανοίχτηκε άλλη μία τάφρος μέσα από τα
εξωτερικά τείχη και υπήρχε και μία τρίτη
γραμμή άμυνας (εσωτερικά τείχη) γύρω από
τις δύο κορυφές. Οι πλευρές των υψωμάτων
αυτών λειάνθηκαν μέχρι να μείνει ο γυμνός
βράχος, ώστε η αναρρίχηση πάνω του να είναι
δύσκολη για τους εχθρούς.
Όταν
περάσουμε την γέφυρα της πρώτης τάφρου, και
αφού διασχίσουμε τη δεύτερη τάφρο
βγαίνουμε στην πρώτη εσωτερική αυλή του
Φρουρίου. Η πλάκα στον τοίχο που βρίσκεται
απέναντί μας καθώς μπαίνουμε στην αυλή,
μνημονεύει την ένωση των Ιονίων Νήσων με
την Ελλάδα το 1864. Από εδώ τα σκαλοπάτια
οδηγούν σε μία σήραγγα η οποία φτάνει στην
καρδιά της οχυρωμένης πόλης. Το νησί
απέναντι από το Φρούριο λέγεται Βίδος.
Στη
βορινή μεριά του Φρουρίου δημιουργήθηκε
ένα μικρό τεχνητό λιμάνι, ενώ βορειότερα
σχηματίζεται ένας φυσικό κόλπος, που
χρησίμευε σαν λιμάνι.
Η
είσοδος του Παλιού Φρουρίου βρίσκεται
σχεδόν απέναντι από το Λιστόν. Οι οχυρώσεις
είναι ένα αριστούργημα της στρατιωτικής
αρχιτεκτονικής τέχνης και αξίζει να
επισκεφθεί κανείς το Φρούριο για αυτό και
για τη θέα που προσφέρει.
Μπροστά
από το Φρούριο βρίσκεται το άγαλμα του
στρατηγού Σχολεμβούργου
που υπερασπίστηκε την Κέρκυρα ενάντια
των Τούρκων.
Μέσα
στο Φρούριο βρίσκεται το παρεκκλήσι του
Αγίου Γεωργίου το οποίο το κατασκεύασαν οι
Βρετανοί το 1840.
Ο
ρόλος του Παλαιού Φρουρίου στην Ενετική
κατοχή
Πριν
από τη βενετική κατάκτηση υπήρχαν στο νησί
τρία ακόμη φρούρια: της Κασσιόπης στο
βόρειο μέρος, το Αγγελόκαστρο στο δυτικό
και το Γαρδίκι στο νότιο. Το φρούριο της
Κασσιώπης υπήρχε ήδη από τους ρωμαϊκούς
χρόνους και ενισχύθηκε κατά τη βυζαντινή
περίοδο. Τα άλλα χτίστηκαν από βυζαντινούς
αυτοκράτορες μάλλον τον 12ο αιώνα. 'Έννοια
όμως προστασίας όλου του πληθυσμού της
υπαίθρου, που έμενε σε χωριά ανοχύρωτα, δεν
υπήρχε στην ίδρυση των φρουρίων αυτών, αλλά
κυρίως προστασίας της φρουράς. Αυτό το ρόλο
είχε το «Παλιό Φρούριο» και γι’ αυτό
ενισχύθηκε τόσο πολύ από τους Ενετούς.
Η
Κερκυραϊκή Σύγκλητος φοβούμενη από τους
Τούρκους ζήτησε τη βοήθεια της Ενετίας.
Πρώτο τους μέλημα ήταν το φτιάξιμο του
Φρουρίου. Για να φτιάξουν τα τείχη βοήθησαν
όλοι οι Κερκυραίοι και τους έβαλαν και φόρο.
Στο κάστρο
ζούσαν μόνο στρατιώτες και η Κορυφώ υπήρχε
έξω από το φρούριο. Ο προμαχώνας είχε λιμάνι
που δεν μπορούσε να το αντιληφθεί ο εχθρός
κι έτσι εφοδίασε όλο το κάστρο. Για να
τελειώσουν τα τείχη, επειδή δεν έφτασαν οι
πέτρες, πήραν από τη Χερσούπολη, από την
Αρχαία Κέρκυρα, από τα Αρχαία ιερά και από
το κάστρο της Κασσιώπης.
Γ)Αγγλική
προστασία:
Οι
τελευταίες πινελιές στη μορφή που έχει
σήμερα το Φρούριο δόθηκαν την εποχή της
Αγγλικής προστασίας. Τότε δεν υπήρχε άλλο η
μεγάλη ανάγκη των οχυρώσεων στο νησί. Οι
Βρετανοί έκαναν μια συντήρηση των τειχών
και έχτισαν μέσα στο φρούριο νοσοκομείο,
στρατώνα και διάφορα άλλα κτήρια που τα
βλέπουμε σήμερα.