ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

8.Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΣΤΗΝ ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑ-ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ

Διοίκηση-Η χρυσή βίβλος-το Λιστόν

Στα χρόνια τις Ενετοκρατίας οι άνθρωποι του λαού, οι «ψυχές» όπως τους ονόμαζαν περιφρονητικά οι ευγενείς, ήταν εκείνη που μετέβαλαν την Κέρκυρα σε μια από τις πλουσιότερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές τις Μεσογείου αφού φυτεύτηκαν χιλιάδες ελαιόδεντρα, πολλά από τα οποία ζουν και καρποφορούν ακόμα και σήμερα. Σ΄ αυτό βοήθησε και η Βενετία η οποία για να αυξήσει την παραγωγή του λαδιού, χρηματοδοτούσε με 12 χρυσά νομίσματα εκείνον που φύτευε εκατό ελιές.

Η Κέρκυρα γίνεται έδρα του Γενικού Προνοητή θαλάσσης ο οποίος είχε την μεγαλύτερη εξουσία στα Ιόνια νησιά. Την εσωτερική διοίκηση του νησιού, διατήρησαν οι Κερκυραίοι ευγενείς τους οποίους εξέλεγε το Συμβούλιο της Μεγαλοπρεπούς Κοινότητας το λεγόμενο Κονσέγιο. Το Κονσέγιο αποτελούνταν από 150 μέλη ευγενών οικογενειών, το οποίο εξέλεγε το Γενικό Συμβούλιο . Ο κατάλογος των ευγενών αποτέλεσε την χρυσή βίβλο , Libro d’ oro όπου εγγράφονται οι ευγενείς οι οποίοι υιοθετούν τον τρόπο ζωής, τις συνήθειες, την γλώσσα και την ενδυμασία των Βενετών.. Για να γραφεί κανείς στη χρυσή βίβλο θα έπρεπε να κατέχει τα τρία προσόντα της ευγενείας: «Αυτός και ο πατέρας του δεν θα έπρεπε να είχαν ασκήσει βάναυση τέχνη εκτός του χρυσοχόου ή του φαρμακοποιού, να είχαν γεννηθεί από νόμιμο γάμο και δεν έπρεπε να κατοικούν μόνιμα στην εξοχή αλλά σε ιδιόκτητη κατοικία στην πόλη».Σε αυτή καταγράφονταν, μετά από εξαντλητικές διατυπώσεις οι πρωτότοκοι γιοι των Ευγενών. Για να γίνει αυτή η εγγραφή έπρεπε να το βεβαιώσουν με όρκο οι συγγενείς του παιδιού μπροστά στο συμβούλιο των 150, ότι συγκέντρωνε δηλαδή όλα τα προσόντα. Αυτή η διαδικασία καθιερώθηκε με διαταγή το 1574. Επειδή συχνά γραφόταν στη χρυσή βίβλο και τα νόθα παιδιά, απαγορεύτηκε η εγγραφή αυτών των παιδιών το 1599. Μετά την άφιξη των Γάλλων στα Ιόνια Νησιά το 1797 οι κάτοικοι των νησιών έκαψαν το Lίbro d' oro.

Στη βενετσιάνικη (ιταλική) διάλεκτο λίστα ονομάζεται ο πλατύς και απόλυτα ευθύς δρόμος αλλά κυρίως ο ξύλινος πήχυς. Eπειδή συνήθιζαν να γράφουν σε πήχεις καταλόγους ονομάτων κ.λ.π., επικράτησε η λέξη λίστα να σημαίνει κατάλογο αλλά και τον ίσιο δρόμο. H κατάληξη -ον δηλώνει μεγέθυνση οπότε είναι η μεγάλη λίστα (η « Χρυσή Βίβλος»), ο μεγάλος δρόμος.  Όταν κατασκευάστηκε το Λιστόν από τους Γάλλους (1807-1814), η Bενετία δεν υπήρχε σαν κράτος αλλά η λέξη ήταν μέσα στο λεξιλόγιο των Kερκυραίων μαζί με χιλιάδες άλλες βενετσιάνικες, έτσι ονόμασαν τον νέο, ίσιο και μεγάλο δρόμο Λιστόν.

Η ζωή στην πόλη και στην ύπαιθρο  

Πανηγύρι στην πόλη της Κέρκυρας 

Οι συνθήκες υγιεινής στην Κέρκυρα ήταν δραματικές τόσο στην πόλη όσο και στην ύπαιθρο. Στις αρχές του 13ου αιώνα στην πόλη οι κατοικίες ήταν ταπεινές, πρόχειρες σαν καλύβες. Γιατροί δεν υπήρχαν. Οι θάνατοι ήταν πολλοί και όταν είχε πανούκλα, η πόλη αυξάνονταν ακόμα περισσότερο. Το νερό ήτανε σπάνιο γιατί δεν υπήρχαν στέρνες.

Ήταν ακόμη υποχρεωμένοι να συνεισφέρουν το δέκατο των παραγόμενων προϊόντων τους ή το 1/4 αν τα κτήματα ανήκαν στους γαιοκτήμονες και να πληρώνουν φόρο για κάθε ζώο, ανάλογα μικρό ή μεγάλο.

Τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν αγρότες, ήταν σχετικά με τη διατροφή, τη στέγη και φυσικά τις κουραστικές εργασίες. Το κράτος επέβαλε στους χωρικούς πολύ κουραστικές εργασίες. Αν δεν πλήρωναν φόρους τους φυλάκιζαν και τους έδερναν. Γι' αυτό και οι αγρότες ζητούσαν βοήθεια από τους τοκογλύφους υποθηκεύοντας την παραγωγή τους. Έτσι ο χωρικοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα κτήματά τους και να δουλέψουν σε ξένα, ή να φύγουν.

Η εξέγερση των χωρικών

Οι Ενετοί έφεραν στα Επτάνησα το φεουδαρχικό σύστημα. Δηλαδή χωρίστηκαν τα νησιά σε μεγάλα τμήματα (Τιμάρια - φέουδα). Το καθένα από αυτά ανήκε σε ένα ευγενή. Σε αυτόν τον ευγενή ανήκε ότι υπήρχε στην περιοχή του, δηλαδή (άνθρωποι, ζώα, κτήματα, δέντρα, χωριά). Οι άνθρωποι δεν είχαν κανένα δικαίωμα και ζούσαν όπως τα ζώα. Γι' αυτό συχνά ξεσηκώνονταν κατά του συστήματος και των αρχόντων. Οι εξεγέρσεις αυτές που γίνονταν όλο και πιο οργανωμένες

συνεχίστηκαν μέχρι και την Αγγλική κατοχή. Επειδή στην Κέρκυρα ήταν η έδρα της Κυβέρνησης, η κατάσταση των κερκυραίων χωρικών ήταν πολύ δύσκολη. Παρ' όλα αυτά σημειώθηκαν πολλές τέτοιες εξεγέρσεις, κυρίως στα ορεινά και τα απομακρυσμένα χωριά που δεν μπορούσε να φτάσει ο στρατός για να εμποδίσει τους χωρικούς. Τέτοια χωριά ήταν οι Νυμφές και η Επίσκεψη καθώς και η Λευκίμμη, οι Αυλιώτες και οι Καρουσάδες. Τις αναταραχές αυτές τις έλεγαν ρεμπελιό.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ