ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ

5.ΤΟ ΝΕΟ ΦΡΟΥΡΙΟ

1^η πολιορκία της Κέρκυρας από τους Οθωμανούς:

Μετά την άλωση της Πόλης οι Οθωμανοί άρχισαν να επιτίθονται όλο και πιο συχνά προς τη δύση και ιδιαίτερα κατά των Ενετών. Καθώς λοιπόν η Κέρκυρα βρισκόταν υπό την προστασία των Ενετών, οι Οθωμανοί προσπάθησαν το 1537 μΧ. να την καταλάβουν. Αποβιβάστηκαν λοιπόν (λέγεται ότι ήταν περίπου 25000) στο νησί (Γουβιά/29/8/1537)και γρήγορα ήρθαν αντιμέτωποι με τη τοπική φρουρά (Ενετοί και Κερκυραίοι στρατιώτες, συνολικά 2000 περίπου) που ήταν κλεισμένοι στο παλιό Φρούριο. Ευτυχώς όμως για το νησί ο συνδυασμός της έλλειψης τροφών και η επιδημία της πανώλης που τους επισκέφτηκε τους ανάγκασε να εγκαταλείψουν το νησί στις 11 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους. Φεύγοντας όμως πήραν μαζί τους και πολλούς αιχμαλώτους (μερικοί τους υπολογίζουν σε 15000 - 20000) ενώ το νησί λεηλατήθηκε και οι καλλιέργειες κάηκαν. Η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. 

Η ανάγκη δημιουργίας ενός νέου φρουρίου:

Μετά το τέλος της 1^ης  πολιορκίας της πόλης από τους Τούρκους, η απαίτηση του συνόλου των κατοίκων της πόλης αλλά και της υπαίθρου για τον εντοιχισμό όλης της πόλης ήταν πολύ έντονη.

Η Βενετία όφειλε να αντιπαραθέσει στον πολυάριθμο στρατό των Οθωμανών Τούρκων έναν στρατό στηριζόμενο στην τεχνική και στις ισχυρές οχυρώσεις, αφού οι δικοί της στρατιώτες θα ήταν πάντα λιγότεροι. Αυτό αποδείχθηκε στην τουρκική πολιορκία της Κέρκυρας το 1537 πέρα για πέρα αληθινό. Η τρομερή καταστροφή σε στρατό και άμαχο πληθυσμό, που υπέστη το νησί  σ' αυτήν την πολιορκία, δεν άφηνε αμφι­βολίες για την αναγκαιότητα της εκτέλεσης των οχυρωματικών έργων που ζητούσαν οι Κερκυραίοι.  

Τα σχέδια:

Ο γνωστός αρχιτέ­κτονας Ferrante Vitelli αναλαμβάνει τα σχέδια και την υλοποίηση της ιδέας. Τα σχέδια προέβλεπαν την κατεδάφιση των σπιτιών στις πα­ρυφές του λόφου του Αγίου Μάρκου και την οχύρωση της ακρόπολής του με τη δημιουργία του Νέου Φρουρίου. Ο ρόλος του Νέου Φρουρίου δεν περιοριζόταν στον έλεγχο των γύρω περιοχών, χερσαίων και θαλασσίων, αλλά και στην προ­στασία των 24 συνοικιών της νέας πόλης με τους 8.000 και πλέον κατοίκους, που επιτέλους αποφασίστηκε να προστατευτούν με την κατασκευή περιμετρικού τείχους. 

Η κατασκευή:

Όπως είπαμε μετά το τέλος της πρώτης πολιορκίας από τους Τούρκους το νησί και οι κάτοικοί του βρισκόταν σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού αφανίστηκε, ενώ όσο απέμεινε υποβλή­θηκε σε μεγάλες θυσίες κατά τη διάρκεια της οχύρωσης της νέας πόλης και του Νέου Φρουρίου. Τα οικοδομικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των οχυρώσεων προέρχονταν κυρίως από υποχρεωτικές κατεδαφίσεις οικιών. Περίπου 2.000 οικίες κατεδαφίστηκαν μόνο μέσα στο Παλαιό Φρούριο, ενώ ένας μεγάλος αριθμός οικοδομημάτων κατεδαφίστηκαν και έξω από αυτό, για να εξυπηρετηθούν οι ανάγκες του τειχι­σμού και των κατασκευών του Νέου Φρουρίου. Όλες αυτές οι κατεδαφίσεις και τα μεγάλα οχυρωματικά έργα, σε συνδυασμό με τη δυσβάστακτη φορολογία, τα­λαιπώρησαν τους Κερκυραίους ολόκληρο το 16ο αι.

Το νέο κέντρο και η νέα πόλη:

Η μεσαιωνική πόλη εγκαταλείπονταν από τους κατοίκους, για να μείνουν εκεί μόνο στρατιώτες. Άρχισε να δημιουργείται ένα νέο κέντρο πόλης, αφού οι κάτοικοι του παλιού φρουρίου έβλεπαν τις κατοικίες τους να κατεδαφίζονται. Όταν μάλι­στα, μεταφέρθηκε στην νέα οχυρωμένη πόλη, ο καθεδρικός ναός (1633), και στη συνέχεια, στην μικρή πλατεία που δημιουργήθηκε, οικοδομήθηκε το παλάτι του Λατίνου επισκόπου και η λέσχη των ευγενών (που αργότερα με­τατράπηκε σε θέατρο, γνωστό με το όνομα θέατρο του San Giacomo) ορίστηκε εκεί  και το κέντρο της νέας πόλης, με αποτέλεσμα η πρώτη πόλη (ξώπολη) που είχε αναπτυχθεί κάτω από τη προστασία του δίκορφου βράχου να ξεχαστεί και η ακρόπολή της να γίνει η παλιά ακρόπολη και όλη μαζί το Παλαιό Φρούριο.

Στα τέλη του 17ου αιώνα συμπληρώθηκε η άμυνα του Νέου Φρουρίου, με τα φρούρια του Αβράμη και του Σαρόκο.

 Όμως μεγάλο μέρος του Νέου Φρουρίου καταστράφηκε, ύστερα από απαίτηση των Μεγάλων Δυνάμεων, πριν την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, αλλά και κατά τους μεγάλους βομβαρδισμούς του Β' Παγκόσμιου πολέμου.

Σήμερα μπορούμε να θαυμάσουμε ένα αρκετά μεγάλο μέρος του πάνω από το λιμάνι της Σπηλιάς και βέβαια μέσα από το σχολείο μας. Βλέπουμε το Λέοντα του Αγίου Μάρκου, το έμβλημα του Ενετικού κράτους στην μπροστά όψη του. Στην περιοχή πίσω από το λιμάνι βρίσκεται επίσης και η Πύλη της Σπηλιάς, μια από τις δύο πύλες του παλιού τείχους της πόλης που έχουν διασωθεί.  

Μια σπουδαία μάχη (2^η πολιορκία της πόλης από τους Οθωμανούς):

Σε αυτό το φρούριο δόθηκε η κρισιμότερη ίσως μάχη στην ιστορία της πόλης. Το 1716 οι Οθωμανοί Τούρκοι αποβιβάζονται στο νησί και αρχίζουν να πολιορκούν τα τείχη του Νέου Φρουρίου από γύρω θέσεις. Αρχηγός της φρουράς της πόλης ήταν ο Ιωάννης Ματθίας Σχολεμβούργος και είχε υπό την καθοδήγησή του 5000 Ενετούς και 3000 Κερκυραίους στρατιώτες.

Η πολιορκία ξεκίνησε στις 8 Αυγούστου του 1716 και οι Τούρκοι άρχισαν να επιτίθονται με σφοδρότητα κατά των υπερασπιστών του φρουρίου. Οι τελευταίοι κατάφερναν όμως να αποκρούουν με μαεστρία και γενναιότητα τις επιθέσεις τους και πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση. Τελικά το οργανωμένο σχέδιο άμυνας των Ενετών σε συνδυασμό με το σύνολο των οχυρωματικών παρεμβάσεων στο νησί τα τελευταία χρόνια από τους ίδιους τους Ενετούς και την ικανότητα του ίδιου του Σχολεμβούργου κράτησαν την Κέρκυρα μακριά από τα χέρια των Τούρκων.

Οι ντόπιοι κάτοικοι μάλιστα λένε ότι την κρίσιμη ώρα τις ισορροπίες άλλαξε μια ξαφνική καλοκαιρινή καταιγίδα που με καταστρεπτική μανία χτύπησε το στρατόπεδο των Τούρκων. Οι τελευταίοι υπέστησαν σοβαρότατες ζημιές και την επόμενη ημέρα αναγκάστηκαν να φύγουν από το νησί, αποδίδοντας έτσι την νίκη και στη βοήθεια του προστάτη του νησιού του Αγίου Σπυρίδωνα, που έστειλε την καταιγίδα για να βοηθήσει τους αμυνόμενους. 

Από τότε τελείται στην πόλη λιτανεία προς τιμή του Αγίου Σπυρίδωνα, που θυμίζει σε όλους μας τη σωτηρία του νησιού από τον τουρκικό επεκτατισμό της εποχής εκείνης στις 11 Αυγούστου κάθε έτους. Άγαλμα του Σχολεμβούργου βρίσκεται μπροστά από την πύλη του Παλαιού Φρουρίου ενώ και η οδός που βρίσκεται η είσοδος του Νέου Φρουρίου έχει το όνομά του. Μέσα στο Νέο Φρούριο βρίσκεται και το σχολείο μας.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ